آسیب های فضای مجازی
آسیبهای فضای مجازی – ارتباط از طریق فضای مجازی در سال های اخیر جایگاه قابل توجهی در بین نسل جوان جامعه ما پیدا کرده است . شبکه های اجتماعی در ابعاد مختلف زندگی افراد (فردی و اجتماعی) تأثیرگذارند. در شکل دهی به هویت نقش دارند و حتی روی ابعاد اقتصادی و اجتماعی و سیاسی جوامع هم تأثیرگذارند.
امروزه با توجه به نقشی که تاکنون در ابعاد مختلف زندگی داشته اند، نمی توان آن ها را نادیده گرفت. در حال حاضر اینترنت ابزاری مناسب برای توسعه ی افکار و اندیشه های بشری محسوب می شود به شرط آن که در راه صحیح استفاده شود. افراد باید برای ورود به دنیای مجازی اطلاعات کافی در اختیار داشته باشند تا دچار مشکلات مالی و اجتماعی نشوند.
ارتباطات سالم در فضای مجازی و لزوم هوشیاری جوانان و خانواده ها نسبت به تهدیدات فضای سایبری در درجه ی نخست اولویت قرار دارد. پیشگیری از آسیب های اجتماعی و توجه والدین به رفتار فرزندان بسیار مهم می باشد و برای جلوگیری از هم پاشیدگی خانواده ها، والدین باید تا حدودی به فناوری های روز دنیا مسلط باشند و آگاه باشند که تغییر در رفتار فرزندان به معنای ایجاد تغییر در طرز فکر آنهاست . و هنگامی که بنیان فکری و شخصیت آنها به صورت ناصحیح شکل گیرد، راه نفوذ شیادان به حریم خصوصی افراد و محیط امن خانواده باز می شود. لذا، چنانچه خانواده ها نسبت به شیوه های جدید ارتباط فرزندان خود آگاهی و شناخت کافی و لازم را داشته باشند، از انجام بسیاری از جرایم و ارتباطات پنهانی آنان جلوگیری به عمل می آید.
آسیبهای اجتماعی فضای مجازی
آسیب های فکری
استفاده خارج از حد متعارف از اینترنت، به وابستگی شدید روانی و فکری می انجامد. با ورود اینترنت و رایانه به درون خانواده ها ، بین والدین، معلمان، مربیان ودانش آموزان(فرزندان)جدایی فکری وعاطفی، رخ می دهد.نتیجه تحقیقات نشان می دهدکه درصد بالایی از نوجوانان و جوانان از اینترنت برای فعالیت های بیهوده ای نظیر: دوست یابی،بازی وصحبت بایکدیگر استفاده می کنند.
نوجوانی که پشت میز رایانه و اینترنت نشسته است،برنامه های سایت را لذت بخش تراز سخنان پدر ومادر وتکالیف مدرسه می داند. درنتیجه، درارتباطات ، رفتار وزندگی اجتماعی او اختلال ایجاد می شود.
آسیب های اجتماعی ـ فرهنگی
درسال ۱۹۹۵، روان شناسی به نام گلدبرگ، اعتیاد جدیدی به نام اعتیاد به اینترنت را کشف کرد.این اعتیاد به سرعت رو به گسترش است وهرروز افراد جدیدی را به کام خود می کشد.گاه مشاهده می شودکه افراد یافرزندان ما چنان دراتاق های گفتگو غرق می شوند که حتی زمان صرف ناهار یا شام را فراموش می کنند.این ها علائمی شبیه الکلی ها یامعتادان به مواد مخدر دارند.
بسیاری از آن ها از بی خوابی رنج می برند ، خسته اند، روابطشان با اطرافیان و جامعه به حداقل می رسد و بیشتر حالت عصبی دارند. کمرنگ شدن وازبین رفتن رابطه عاطفی کاربر با اعضای خانواده وتبدیل آن به رابطه ای سرد مسالمت آمیز، ازدیگر اثرات نامطلوب اعتیاد به اینترنت است.
آسیب های اخلاقی
آن چه میتوان در اینترنت خطرناک تر تلقی شود، ارتباطی است که از طریق اتاق های گفتگو بین افراد برقرار می شودودر برخی موارد صدمات فراوانی به وجود می آورد. این اتاق های گفتگو که معمولا در آن ها امکان ارتباط بانام های جعلی ومجهول وجود دارد، می توانند زمینه های لازم را برای ایجاد برخی ازمفاسد اجتماعی به وجود آورندو تقریبأ راهی برای جلوگیری از آن وجود ندارد.
به جرئت می توان گفت که خطر شبکه های اجتماعی و گروه های موجود در پیام رسان های موبایل پایه مانند تلگرام به مراتب بیشتر از سایت های غیر اخلاقی موجود دراینترنت است.
بی اطلاعی خانواده ها ازاین موضوع، خطرها یی را به آنان تحمیل می کند.از سوی دیگر ،ازجمله چالش های اساسی گسترش فناوری ارتباطات درجهان،مخصوصأ درکشورهای درحال توسعه ، آسیب های فرهنگی واجتماعی است.
قرار گرفتن درمعرض فرهنگ های گوناکون
آزادی های زیاد در یک دوره زمانی نسبتأ کوتاه
امکان دسترسی به اطلاعات غیر اخلاقی گوناگون از طریق اینتر نت
برخی از نمونه های این خطرها محسوب می شوند.
آسیب های جسمی
استفاده بیش از حد از رایانه، این آثار را به دنبال دارد:
۱- تیک ها
۲- فشار های عصبی
۳- چشم درد
۴- رکود فعالیت های معده
۵- چاقی وعدم جذب چربی ها
۶- افزایش قند خون
۷- کم شدن فعالیت کلی بدن
۸- مشکلات تنفسی
۹- افتادن سرشانه ها
۱۰- خارج شدن ستون فقرات از حالت طبیعی
۱۱- انزوای اجتماعی
به علاوه ، کودکان و نوجوانان را از یادگیری های شناختی، جسمانی واجتماعی باز می دارد.
بازی های رایانه ای به سبب داشتن صفحات گرافیکی ،تنوع رنگ وسرعت زیاد تعویض صفحات ، تأثیرات منفی روی مغز واعصاب کودکان می گذارند وازاین راه،برخی اختلالات را موجب می شوند.
تأثیرات منفی رایانه بر بدن افراد، شامل:
دردهای شدید کمر
دردهای شدید دست
دردهای شدید گردن وسر
است که به صورت آرتروز ظاهر می شود.وگاهی به ایجاد کیست معضلی در مچ دست می انجامد.
تلفن همراه
وسیله ای ارتباطی ومفید است که در سایه غفلت والدین، دانش آموزان و متولیان فرهنگ وآموزش، رفته رفته به یک وسیله خطرناک تبدیل می شود.
باوجود اهمیت تلفن همراه در زندگی روزمره ، تحقیقات نشان دهنده آن است که استفاده بیش ازحد از تلفن همراه می تواند استرس زا باشد. برخی از مردم به طرزی بی رویه ازآن استفاده می کنندواین امر زندگی شخصی آن ها را تحت تأثیر قرار می دهد.
درعصر جهانی شدن ، نظام آموزشی ما بحران های جدی را پیش رودارد لذا لازم است با بهره گیری صحیح واستفاده بهینه از فناوری های جدید ارتباطی ، نظیر اینترنت و ازطریق ایجاد جذابیت در مطالب و مواد آموزشی، توانایی تولید وبازتولید اطلاعات را کسب کند،و از این طریق، نه تنها درمواجهه بااین فرایند رانده نشود، بلکه درمتن وبطن تحولات جهانی نقش آفرینی کند.